کاروانسرای لاسجرد

در دل جاده‌ای که زمانی شاهان قاجار از آن عبور می‌کردند، بنایی آرام گرفته که گویی نفس‌های تاریخ را در دیوارهای خشتی‌اش نگه داشته: کاروانسرای لاس‌جرد در استان سمنان.

این کاروانسرا یکی از یادگارهای دوره صفویه است، اما شهرت ویژه‌اش را مدیون یک نگاه دوربین است؛ نگاهی که در واپسین سال‌های قرن سیزدهم هجری، در دل سفر ناصرالدین‌شاه قاجار به خراسان، روی این بنای کویری زوم کرد و برای همیشه آن را از فراموشی نجات داد.

در آن سفر تاریخی، رضا عکاس‌باشی، نخستین عکاس رسمی دربار ایران، عدسی دوربینش را نه فقط به سوی شاه، بلکه به سمت بناها، مردم و چشم‌اندازهایی گرفت که تا پیش از آن، هیچ تصویری ازشان وجود نداشت. یکی از آن قاب‌ها، تصویری نایاب از کاروانسرای لاس‌جرد بود. تصویری که امروز در آرشیوهای تاریخی ثبت شده و سندی است بر حضور پادشاه و همراهانش در این ایستگاه میان‌راهی.

کاروانسرای لاس‌جرد با معماری چهار ایوانی و حیاط مرکزی، نمونه‌ای بی‌نقص از سبک معماری صفوی است که نه تنها محل استراحت کاروانیان و بازرگانان بوده، بلکه به نوعی به کاروان تاریخ نیز خدمت کرده؛ چرا که حالا، نه فقط محلی برای توقف، که مکانی برای تأمل و بازنگری در گذشته ایران است.

این اثر تاریخی، در تاریخ ۱۶ فروردین ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۱۹۹۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.